5.6.2014
“Tarix boyunca türk idarəsində ermənilər”
Tahir Nəsib – oturanlardan sağdan birinci
Folklor İnstitutu “Türk xalqları folkloru” şöbəsinin əməkdaşı Tahir Nəsib 8-10 may 2014-cü ildə Türkiyə Respublikası Qars Qafqaz Universiteti və Qars Valiliyinin birgə keçirdiyi “Tarix boyunca türk idarəsində ermənilər” beynəlxalq simpoziumunda “Erməni əsilli Mirzə Melkümün XIX əsrdə türklər arasında məkrli “maarifçilik” fəaliyyəti” mövzusunda məruzə ilə iştirak etmişdir. Məruzədə Mirzə Melkümün İran, Türkiyə və Zaqafqaziyada gedən maarifçilik hərəkatından istifadə edərək türk ziyalılarını ənənə və milli dəyərlərə zərər vura biləcək fəaliyyətlərə təşviq etməsi göstərilir.
İlk dəfə olaraq bu məruzədə məktublaşmalar əsasında açıqlanır ki, onun bu zərərli fəaliyyətini hələ zamanında M.F.Axundzadə görmüşdür. Mənbələrdə M.F.Axundzadə və Mirzə Melkümün dostluğundan çox bəhs olunsa da, həmin dostluq münasibətlərinin Melkümün şübhəli fəaliyyətinə görə tükənməyindən bəhs olunmamışdır.
T.Nəsib məruzəsində faktlarla bunu açıb göstərmişdir. Bundan başqa, məruzəçi qeyd etmişdir ki, müasir erməni və onların havadarlarına aid qaynaqlarda Mirzə Melkümün tarixi xidmətlərinə cavab olaraq onun böyüdülmüş obrazı yaradılmaqdadır. Bunun üçün Melkümün öz yaradıcılığı yetmədiyindən Azərbaycan yazıçısı Mirzə Ağa Təbrizinin əsərləri də onun adına çıxılır və o, dünyada İran dramaturgiyasının banisi kimi tanıdılır.
T.Nəsib Azərbaycan alimlərinin tədqiqatları və Mirzə Fətəli Axundzadə ilə Mirzə Ağa Təbrizinin məktubları əsasında bu məlumatın da yanlış olmasını simpozium iştirakçılarının diqqətinə çatdırmışdır.
T.Nəsib konfransda dinlənilən məruzələrin müzakirəsində də fəal iştirak etmişdir. Simpoziumda iştirakına görə Qafqaz Universitetinin və Qars Valiliyinin sertifikatını almışdır.
